Situacion: Ath sud-est dera Val d´Aran
Municipi: Naut Aran.
Terçon: Pujòlo.
Populacion: Uns 100 poblants.
Nautada: 1.348 m.
Arriu: Garona e Aiguamòg
Lacs: Colomèrs
Montanhes: Baqueira, Ruda
Tucs:Cap deth Tuc,Tuc de Porera
Bòsqui: Coma deth Sauet, Dossau
Economia: Sector primari: Dues familhes tamb ramaderia ( vaques e egües
Sector terciari: Dus otèls, un restaurant, monitors..

ISTÒRIA

Cau remercar:

1.- S´an trapat restes des romans, entres eri, un petit bust de Isis, qu´ei sauvat en musèu arqueològic de Toulouse. Semble qu´es capitèths de Cap d´Aran e era pila de Sant Esteue tanben son romans.
2.- Excepcion deth pagament deth Galin Reiau a toti es vesins de Tredòs.
3.- Era abasida dera glèisa de Cap d´Aran siguè decorada peth "mestre de Pedret".
4.- Legenda dera Vèrge de Cap d´Aran: Explique era tradicion qu´era imatge dera Vèrge de Cap d´Aran se trapèc ena petita cripta que i a en santuari. Ère ua petita talha romanica d´uns 40cm. de nautada. Siguèc destruida ena guèrra civil espanhòla de 1.936.

MONUMENTS

1.-Glèisa de Cap d´Aran

· Santuari romanic deth S XII
· Ei era unica en tota era Val tamb cripta e tor separada dera bastissa.
· Antic convent des templaris
· A tres naus e tres abasides romaniques.
· Pòrta tamb tres arquivòltes e colones tamb capitèths esculpits.
· Tres portaus:
§ Pòrta sud, tamb crismon en timpà, signada tamb era inscripcion " ANTONIUS CENTUM ME FECIT ". aguesta pòrta comunicaue tamb eth convent des mònjos.
§ Pòrta principau, ei claueteada e se daurís tamb ua clau de 35 cm. A tres arquivòltes e dues colones tamb capitèths esculpits.
§ Tresau pòrta, ei cega , en mur deth cementeri. A ua polida ornamentacion.
· Era tor campanau ei ua fòrta bastissa de 6 per 6 m. Eth mur a un espessor de 1´30 m. Siguèc modificada ara nautada des campanes.
· En interior trapam: -Pintures muraus deth S. XVI.
- Retable barròc.
- Ua petita cripta.
- Pila d´aigua sénher.
- Pila batiadèra per immersion tamb forma de peish ( signe de vida cristina deth baptisme).
-Pèira uedada tamb ua clauadura a on se sauvaue er òli des lampes dera glèisa.

2.- Glèisa de Sant Esteue

Plaçada as dehòres deth pòble, s´ accedís per un polit camin. . A ua pòrta apuntada e ua espadanha romanica de doble campanil.

3.- Capèla deth Rosèr

Petita Capèla dedicada ath patron deth pòble e plaçada ath cant deth Pònt dera Capèla. Actuauments s´oficien es mises deth pòble. Eth sòn campanau a ua petita tor en forma d´espadanha. Era pila d´aigua sénher ei un petit capitèth romà invertit e ueda

 

4.- Banhs termaus de Tredòs

:· Banhs romans.
· Son plaçats a 1.770 m.
· Aigües sulfuroses e sodiques a 30º.
· Ei era entrada tath circ de Colomers.