Eth Pòble
"Se ditz que Diu hèc eth mon en sèt dies, e d´aguesti ne tenguec quate entà hèr era Val d´Aran e dus entara rèsta deth mon, e, eth setau dia se´n venguec tà Arties tà posar-se".
Diden es libres vielhs qu´eth pòble abantes ère bastit ath torn dera glèisa de St. Jaime e que se didie "Laspan". Aguesta poblacion desapareishec pr´amor d´un esbauçament de tèrres dera montanha.
Er actuau pòble d'Arties, se trape a 1144 mètres de nautada, en ua petita planhèra enter eth Garona er arriu Valarties.
Arties a estat ua vila importanta que compdaue en 1278 damb uns 500 poblants e en 1857 n´auie uns 600.Actuaument compde damb uns 400 poblants.
Forme part deth terçon d´Arties e Garòs.Eth nòm d´Arties lo trapam dejà en documents deth sègle XII e semble qu´ei de provenença vasca "wartia" que vò díder planhèra entre dues aigües.En aguesti documents fòrça antics, se mos parle des 8 cónsols e 86 caps de familha que jurèren fidelitat ath procurador deth rei Jaime II;e tanben dera facultat de rebastir un antic castèth (eth Castèth d´Entransaigües) que i auie en aguest parçan.
