<Ree al la tabelo Elementa kurso de esperanto

 

LECIONO 13

 

LA KOLOROJ:

- VERDA

- BLUA

- FLAVA

- NIGRA

 LA SENTIMULO

.

.

  • Jam estas tempo por lerni pliajn afiksojn. Jen ili:

.El sufix -il-: Forma l'estri, l'instrument: skribilo = estri per escriure (bolígraf, llapis, retolador...); ludilo = joguina; timigilo = estri per espantar.

Al com a prefix: La preposició al normalment s'utilitza de forma semblant al nostre pronom hi: alveni = arribar (venir-hi); alkuri = anar-hi corrents; alrigardi = mirar-hi; aldoni = afegir (donar-hi); aldiri = afegir (parlant).
Compareu:
La kelnero portis simplajn vestojn
La kelnero alportis la bierojn

.

  • Kaj nun du gramatikaj punktoj atendas vin:

GRAMATIKO:

EL RELATIU KIU
El pronom relatiu kiu s'utilitza quan en català utilitzem el relatiu que amb el sentit el qual:
> La publiko, kiu iras sur la placo = El públic que va per la plaça
Porta plural si la paraula a la que fa referència va en plural:
> La homoj, kiuj rigardas la kuron = Les persones que miren la cursa
El relatiu kiu porta la marca d'acusatiu quan la seva funció dins de la frase subordinada ho requereix:
> La mortigisto, kiun pagas gravuloj (la gravuloj pagas lin) = L'assassí que paguen persones importants
> La estroj, kiujn ni elektas (ni elektas ilin) = Els caps que nosaltres elegim
> La loko, en kiun ni iras (ni iras en tiun lokon) = El lloc on anem

KIU I KE
Kiu està sempre relacionat amb un substantiu, al que substitueix:
> La ESTRO, KIU vokas la gondoliston
> La HOMOJ, KIUJN konas mia onklo
Ke sempre depèn d'un verb:
> Ili DIRAS, KE ili konsentas pri tio

EKZERCOJ:

A- Kompletigu la frazojn:

1. Post kelkaj lernojaroj la knab__o far__is bon__a doktoro.
2. Somere la suno forte sent__as kaj varm__as la ____land__ojn apud la maro.
3. Kiam li __parolis la knabinon, tiu forkuris.
4. Mia amik__o multe volis ___ekskursi.
5. Por havi verdon, oni devas kun__i bluon kaj flavon.

B- Kompletigu la frazojn per kiu(j)(n):

1. Mi simpatias kun homoj, ____ klare diras siajn opiniojn en gravaj kunvenoj.
2. Ni elektis la plej bonan eblecon, ____ ni havis.
3. La amikoj, ____ vi kunportis estis malsategaj.
4. Mi entute konsentas kun la opinioj, ____ vi klarigis.

C- Kompletigu per ke / kiu(j)(n):

1. Mi kredas, ____ tio estas facila.
2. Mi opinias, ____ la proponoj, _____ vi faris, estas ege interesaj.
3. Mi tre atente legis la raporton, ____ estis sur mia tablo.
4. La domo, ____ li havas, estas tre multekosta.
5. Ni konsentas, ____ la milito estas la plej malbona afero, ____ povas okazi.
  • Sur la maldekstra flanko vi povas trovi la ekzercojn de leciono 13. Post kiam vi faros ilin, tuj rigardu la solvojn kaj korektu.
  • Kaj fine alvenas tri pliaj ekzercoj. Ne forgesu ilin!

.

PLIAJ EKZERCOJ:

A- Traduku:

tagmeze, posttagmeze, malsati, almeti, interkonsento, sunsubiro, vidpunkto, malfermilo, noktomezo, publikigi, pagigi, aliflanke, kolorigi, duflanke, haltejo, haltigi, ekstergeedza, ilo.

B- Traduku kaj respondu:

1. Quin color vols que elegim demà per al vestit de casament de la teva germana?
2. De veritat vols que vingui a casa a dinar aquell amic teu que mai no s'atipa?
3. T'agraden els llibres que et van donar ahir?
4. Consentiràs que l'elecció que es farà demà sigui incorrecta?

C- Derivu vortojn el la jenaj kaj traduku ilin:

sana, nacio, veturi, per, tro

.