De Stichting van Rome: Romulus en Remus

De geboorte van Romulus en Remus

Numitor, koning van Alba Longa, een mythische stad in Latium, was door zijn broer Amulius van de troon gestoten. Hij doodde Numitors zoon, terwijl hij diens enige dochter Rhea Silvia, dwong om Vestaalse maagd te worden. Hierdoor kon zij, omwille van de gelofte van maagdelijkheid die zij als priesteres moest afleggen, geen zonen ter wereld brengen die de nieuwe koning van de troon zouden stoten. Toch werd Rhea Silvia zwanger van de god Mars en bracht een tweeling ter wereld: Romulus en Remus. Amulius gaf toen de opdracht Rhea Silvia gevangen te zetten en haar kinderen in de Tiber te gooien. Door een toeval - of een speling van het lot - werd het leven van de kinderen gered doordat de rivier overstroomde en de dienaars van de koning het mandje met de tweeling niet in de Tiber konden werpen maar moesten achterlaten in het water. Het mandje dreef af en bleef op de oever steken, waar een wolvin het vond, gelokt door het gehuil van de baby’s. De wolvin redde de tweeling en voedde hen, tot de herder Faustulus hen vond en hen naar zijn huisje bracht, waar hij en zijn vrouw Larentia hen opvoedde als hun eigen zonen.

Mars en Rhea Silvia, detail van een mozaiek van het circus van de villa van Can Pau Birol, 300 n.C., Museu d'Història de la Ciutat de Girona (S.G.).

De tweeling groeide op als herderszonen, zonder hun eigen oorsprong te kennen, ondanks het feit dat Faustulus hun koninklijke afkomst wel vermoedde. Het toeval zorgde voor opheldering. Dieven die in conflict waren met Remus beschuldigden hem bij koning Amulius onterecht van het verwoesten van de velden van Numitor. Amulius leverde hem over aan Numitor om hem te straffen. Toen deze hem zag, zijn leeftijd kende en wist dat hij een tweelingbroer had, bekeek hij hem aandachtig. Hij vermoedde dat het zijn kleinzoon was die voor hem stond. Hij kreeg nog meer zekerheid toen hij het verhaal hoorde dat Faustulus aan Romulus verteld had: hoe hij hen had gevonden en hoe hij al lang vermoedde dat zij van koninklijke afkomst waren. Toen werd een complot uitgedacht om af te rekenen met Amulius. Romulus bestormde het paleis met zijn collega-herders en Remus zou vanuit het huis van Numitor een aanval opzetten. Zo slaagden ze erin Amulius te doden en Numitor terug op de troon te brengen.

De wolvin die Romulus en Remus voedt, Musée du Louvre, Paris.

De stichting van Rome

Toen de tweeling Numitor terug op de troon had gebracht, besloten ze om een nieuwe stad te stichten, op de plaats waar ze gevonden waren. Maar onmiddellijk ontstond een dispuut over wie van de beide broers zijn naam aan de stad zou geven en wie koning zou worden, omdat het niet geweten was wie als eerste was geboren. Daarom werd de beslissing overgelaten aan de goden door het raadplegen van voortekens. Eerst scheen het dat de goden Remus goed gezin waren, omdat hij als eerste zes gieren zag. Maar vervolgens zag Romulus het dubbele aantal. Romulus werd toen als koning uitgeroepen en hij begon de grenzen van de nieuwe stad af te bakenen rond de Palatijn, met een ploeg getrokken door een stier en een os. Remus die zijn nederlaag niet kon toegeven, daagde zijn broer uit door over de vore te springen die de toekomstige wal aanduidde en hij werd met een lans door Romulus gedood. Zodus werd Rome, zoals Romulus de stad noemde, gesticht met een broedermoord. Het was 21 april 753 v.C..

De Albaanse en Latijnse herders die Romulus en Remus verzameld hadden, waren onvoldoende talrijk om een stad te vormen. Daarom schonken ze asiel aan iedereen die zich daar wou vestigen, zonder naar hun afkomst te vragen. Deserteurs, stateloze personen en slaven zochten er hun toevlucht. Gevolg was: een stad vol mannen, maar geen vrouwen. En met dat soort mannen, die ondertussen Romeinen werden genoemd, waren geen van de vrouwen van de omliggende volkeren bereid te huwen.

De roof van de Sabijnse maagden

Nadat hij een tijdlang geprobeerd had de buren te overtuigen, besloot Romulus met geweld de toekomst van Rome veilig te stellen. Hij nodigde de naburige volkeren uit op een grote atletiekwedstrijd en paardenrennen. De buurvolkeren, vooral de Sabijnen, kwamen met hun vrouwen en dochters . Terwijl ze allen geconcentreerd de wedstrijden aan het volgen waren, ontvoerden de Romeinen de dochters van de Sabijnse ouders, die gedwongen werden Rome te verlaten zonder hun dochters.

Volgens de instructies van Romulus deden de Romeinen alles om het hun nieuwe echtgenotes naar hun zin te maken met liefde, lieve woordjes en liefkozingen. Uiteraard bleven de Sabijnse ouders niet bij de pakken zitten, maar begonnen een oorlog om hun dochters terug te krijgen. De Romeinen overwonnen de minder talrijke volkeren zonder al te veel problemen, maar de Sabijnen wisten de Romeinen met listen in groot gevaar te brengen De Sabijnse koning Tatius kocht Tarpeia, een jonge Romeinse vrouw, met goud om. Ze opende de poorten van de stad voor de Sabijnen, en als “beloning” voor haar verraad werd ze door de Sabijnen met hun schilden neergeslagen. Eens de aanvallers een groot deel van de stad hadden bezet en het leger oog in oog stond met de Romeinen was een gruwelijke veldslag onvermijdelijk geworden. De gekidnapte vrouwen gingen tussen de beide legers staan en smeekten dat ze zouden ophouden met vechten omdat ze niet wilden dat hun echtgenotes en hun vaders elkaar zouden doden. Geraakt door de wanhopige smeekbeden van hun dochters en hun vrouwen, besloten de Romeinen en de Sabijnen niet alleen vrede te sluiten, maar ook om de twee volkeren onder één bewind te plaatsen. Ze werden samen geregeerd door Romulus en Tatius.

De tussenkomst van de Sabijnse maagden, van David, Musée d'Orsay, Paris.

De vergoddelijking van Romulus

Toen Tatius stierf, werd Romulus de enige koning. Hij was geliefd bij zijn volk en hij vergrootte de macht van Rome gedurende vele jaren tot op een dag dat hij midden in een storm verdween, op het ogenblik dat hij de troepen schouwde. Na een paar dagen werd een Romein in een droom gewaarschuwd dat Romulus een god geworden was en dat hij moest aanbeden worden met de naam Quirinus.

 

Zie ook:

Wat voorafgaat: De tocht van Aeneas (Flashversie)

Het Labyrint van Rome: de oorsprong van Rome (vanuit historisch standpunt)

De bron van de mythe: Het Labyrint van Rome: Livius