De Hellenisering van Rome

De verovering van Griekenland en andere gebieden in het oosten op het einde van de 2de en in het begin van de 1ste eeuw v.C. had twee belangrijke gevolgen:

  • de welvaart (edele metalen, kunstwerken, slaven…) kwam uit de veroverde gebieden, deed de luxe toenemen en verzwakte de zeden en de traditionele gestrengheid
  • de hellenisering (invloed van de Grieken) van de Romeinse cultuur en samenleving nam geleidelijk aan toe.

Beide processen verliepen parallel, aangezien de Griekse levenswijze een grotere luxe impliceerde en omdat het gevolgen had op alle domeinen die vooral de rijkere klasse aanbelangde. Enkele voorbeelden: de toevoeging van een peristylium of een triclinium aan een domus, de invoering van nieuw voedsel of nieuwe stoffen (linnen en zijde), de literaire en artistieke vernieuwingen, de filosofie, nieuwe religieuze vormen enz.…

In feite was de hellenisering van de Romeinse samenleving - zoals bij de rest van de Italische volkeren - al een tijdje bezig. De aanwezigheid van Magna Graecia (Groot Griekenland) en de handel op de Middellandse Zee was daar niet vreemd aan. Er trad vanaf de 2de eeuw v.C. wel duidelijk een versnelling op. Dit gebeurde niet zonder spanningen en oppositie vanuit conservatieve kringen. Dit conflict tussen de liefhebbers van de Griekse cultuur en de verdedigers van de traditionele zeden en waarden werd intenser in het midden van de 2de eeuw v.C.. Een voorbeeld van de eerste groep was Scipio Aemilianus en de kring van de Scipiones. Tegenover hen stond de vlaggendrager van de traditionalisten met name Cato de Censor (Marcus Porcius Cato), de onophoudelijke bestrijder van luxe en buitenlandse invloeden.

Rome nam de Griekse cultuur in zich op en verspreidde ze over heel het imperium, van Britannia tot de Eufraat. Het werd een tweetalig imperium, waarbij in het oostelijk deel het Grieks als dominante taal werd gebruikt, terwijl in het westen het Latijn werd opgelegd. Dank zij de Romeinen werd de Griekse cultuur voor het nageslacht bewaard.

Twee voorbeelden van luxe uit de keizertijd: een tafel en bronzen voorwerpen uit Pompei (Uit de tentoonstelling Pompeia, un dia entre el Vesubi i la Mediterrània) en gouden juwelen en zilveren voorwerpen uit de schat van Boscoreale (Musée du Louvre, Paris).