De verovering van ItaliË

Van de 5de tot de 3de eeuw v.C. werd Rome van een stadstaat tot een machtige staat die er geleidelijk aan in slaagde het ganse Italische schiereiland te veroveren. In de 5de eeuw maakte Rome deel uit van de Latijnse Bond, gevormd door de stadstaten van Latium. Deze Latijnse bond kwam in conflict met de naburige volkeren en versloeg ze in een reeks oorlogen. Gedurende de volgende eeuw werden de Etrusken, Latijnen en zelfs de Romeinen slachtoffer van een invasie van de Galliërs, die de stad plunderden en slechts vertrokken na de betaling van een belangrijke afkoopsom. De Romeinen gingen verder met de uitbreiding van hun rijk tijdens de drie verschrikkelijke oorlogen (343-295 v.C.)tegen de Samnieten die uit de bergen waren gekomen om Campanië te bezetten en andere Italische volkeren, waaronder de Etrusken, de Sabijnen en de Latijnen, onder hun gezag te brengen. Hoewel deze erin slaagden een bondgenootschap op te been te brengen tegen de Romeinen, werden ze toch allemaal verslagen. Eerst onderwierp Rome de Latijnen en ontbond de Latijnse Bond, en vervolgens versloeg Rome de Samnieten en de andere Italische volkeren.

Ruiter van Armento (Magna Graecia), British Museum, London, (S.G.).

Nadat de meerderheid van de Etruskische steden onder Romeins gezag was gevallen bij het begin van de 3de eeuw v.C., bleven bijna alleen de Griekse kolonies in het zuiden van Italië (Magna Graecia) vrij van de Romeinse overheersing. Het oprukken van de Romeinen in Groot Griekenland werd in de hand gewerkt door interne sociale conflicten, zoals het ook gebeurd was in sommige Etruskische steden,. De lokale aristocratie steunde de Romeinse tussenkomst om het democratiseringsproces te stoppen. De belangrijkste Griekse kolonie, Tarentum, die zijn hegemonie in gevaar zag, vroeg de Griekse koning van Epirus, Pyrrhus, om hulp. Deze wist niet te profiteren van zijn aanvankelijke overwinning op de Romeinen en hij stak over naar Sicilië om de Griekse kolonies daar te beschermen tegen de Carthagers. Wanneer Pyrrhus terugkwam naar het schiereiland, versloegen de Romeinen hem en dwongen hem zich terug te trekken en Tarentum kwam in Romeinse handen in het jaar 272 v.C..

 

Kaart van de Romeinse expansie in Italië